Veel steden in Nederland staan er niet alleen voor: zij hebben een zusterstad. Zo zijn Warschau en Bethlehem zustersteden van Den Haag. Waarom heeft Den Haag zustersteden en wat doet een zusterstad eigenlijk?

Ongeveer 75 procent van de steden in Nederland heeft een zusterstad. Dit wordt ook wel partnerstad genoemd. De zustersteden van Den Haag zijn Warschau, Bethlehem, Nazareth, Al Hoceima, Nador, Suriname, Juigalpa, Palembang en Taza.

Dit doet een zusterstad

Den Haag en negen steden zijn dus bevriend. Dat wordt ook wel een jumelage of stedenband genoemd. Maar wat doen ze dan? “Het is eigenlijk een partnerschap tussen een Nederlandse gemeente en een stad in een ander land, tussen alle gemeenten wereldwijd. Het heeft vaak als doel om kennis te delen of informatie uit te wisselen”, zei Jessie Post van VNG International tegen NPO Radio 1. Een soort vriendschap tussen gemeenten dus.

Verschillende soorten doelen

Over het algemeen is het doel van een stedenband met een stad om elkaars cultuur te leren kennen. En om elkaar te helpen met het besturen van de stad. Dat zie je vaak bij zustersteden in Oost-Europa. Het kan ook een heel ander doel hebben: ontwikkelingssamenwerking. De Nederlandse stad probeert dan een bevriende stad te helpen.

Kortom: de steden willen elkaar vooral helpen. Is het tijd voor een tripje naar Suriname?

Het zijn meestal statige panden die horen bij het aangezicht van Den Haag: herenhuizen! Je vindt ze op verschillende plekken in de stad en zien er vaak imposant uit. Maar wanneer is een herenhuis officieel een herenhuis?

Loop een rondje door het Zeeheldenkwartier, de Stationsbuurt of het Statenkwartier en je vindt het ene herenhuis na het andere. Ze hebben vaak bakstenen gevels en zogeheten ‘spekbanden’. Dit zijn de lichtgekleurde horizontale strepen die op veel herenhuizen in Den Haag prijken. Daarnaast is er vaak een trappetje dat naar de voordeur leidt.

Meerdere woonlagen

Terug naar de hoofdvraag, want is een huis in Den Haag met spekbanden dan automatisch een herenhuis? Nee! Volgens L. Roscam Abbing, de auteur van Een herenhuis vol ornamenten, is een herenhuis een woning die tussen 1880 en 1920 is gebouwd. Volgens de auteur heeft het huis tenminste twee woonlagen en is er een zolder of derde verdieping waar reguliere kamers zijn.

Verschillen met andere woningen

In tegenstelling tot andere panden die in die tijd werden gebouwd, heeft een herenhuis volgens L. Roscam Abbing slechts één functie: wonen. Dat was bij andere panden in Den Haag niet altijd het geval; vaak had een pand ook een winkelfunctie of was het een plek om bijvoorbeeld te vergaderen. Omdat niet veel inwoners een herenhuis konden betalen, waren bewoners van deze luxe panden meestal allesbehalve arm.

Lees verder onder de foto >

Kenmerken van een herenhuis

Hoewel L. Roscam Abbing alleen woningen die tussen 1880 en 1920 gebouwd werden als herenhuis beschouwt, laten veel andere bouwkundigen die eis los. Ook nu worden nog herenhuizen gebouwd en die hebben soms een modernere stijl. Zij hebben lang niet altijd de kenmerkende spekbanden of de trappetjes, maar voldoen wel aan de andere eisen. Denk aan de nieuwe woningen aan de Zuidkade in Scheveningen.

Ook een mysterie gespot?

Weer een mysterie opgelost! Heb jij ook een vraag over Den Haag? indebuurt zoekt het uit! Mail jouw mysterie naar [email protected].

inwoners ontmoeten er leeftijdsgenoten, feesten erop los en maken er herinneringen voor het leven. Daarnaast kenmerken de samenkomsten zich door de ontgroeningen. Waar we het over hebben? Haagse studentenverenigingen! De eerste studentenverenigingen van het land zagen er heel anders uit dan de huidige verenigingen. Kijk maar eens mee.

Flashback naar het Europa van de middeleeuwen. Want ja, we moeten zo ver terug in de tijd als we willen kijken naar de herkomst van studentenverenigingen, meldt IsGeschiedenis. De historici van de website geven aan dat studenten zich toen al verzamelden in clubs en genootschappen. Studenten in Italië organiseerden zich in zogeheten nationes of naties. Die werden gevormd aan de hand van het land of de streek van afkomst.

Nationes in Leiden

Ook in ons land kwamen de nationes en naties. De Nederlandse stad die de primeur had, was Leiden. De stad waar ook de eerste universiteit van het land werd geopend in 1575. IsGeschiedenis meldt dat bijvoorbeeld Gelderse, Friese of Hollandse studenten samenkwamen. Aan de hand van je afkomst werd je dus ingedeeld in een groep.

Wel ontgroening, geen lid

In de loop der jaren waren er steeds minder nationes en kwam er een nieuw soort vereniging: groensenaten. Dit waren kleine groepjes van ouderejaars die volgens IsGeschiedenis ongevraagd eerstejaars kozen om een ontgroening te doen. Nadat ze die voltooid hadden, waren ze geen lid van de groep, maar werden daarna wel gezien als ‘volwaardige student’.

De groensenaten waren het overigens oneens met veel onderdelen van het studentenleven. Volgens Erfgoedhuis Zuid-Holland vonden de groensenaten het onzin dat Latijn de voertaal bij veel universiteiten was en waren ze ook tegen het geven van examens.

De eerste échte studentenvereniging

Hoewel de nationes en groensenaten voor een deel lijken op studentenverenigingen, zijn ze toch niet exact hetzelfde. Dat bleek wel toen op 4 februari 1815 de eerste échte studentenvereniging van Nederland werd opgericht: het Groningse Vindicat. De leden van Vindicat waren het niet eens met de willekeur van de groensenaten en wilden niet meer dat er aparte groepen waren per afkomst. Iedereen mocht lid worden. Zo werd de studentenvereniging geboren!

De oudste van Den Haag

In Den Haag is de Haagsche Studenten Vereeniging één van de oudste van de stad. De vereniging werd in 1929 opgericht en is sindsdien niet meer weg te denken uit de stad. Ze bevinden zich in een monumentaal herenhuis tegenover het Vredespaleis. De locatie heeft een ingebouwde bar, waardoor je na een avond zuipen zo je bed in kan rollen. Dat is toch ideaal?! Ben je van plan lid te worden? Inschrijven kan op de website tot 8 september, dus wacht niet te lang!

Ken je het gezegde ‘ik woon onder de rook van Den Haag’? Dat kun je gebruiken als je bijvoorbeeld in Wateringen woont. Wat betekent die uitspraak eigenlijk? En waar komt het vandaan?

Voor de oorsprong van deze uitspraak moeten we terug in de tijd én naar de andere kant van de wereld.

Betekenis gezegd

De meeste mensen kennen de uitspraak wel. Als je ‘onder de rook van Den Haag woont’, wil dat zeggen dat je erg dicht in de buurt van Den Haag woont. Zo kun je makkelijk uitleggen wat de geografische ligging is van jouw woonplaats. De uitdrukking is tot stand gekomen doordat er, normaal gesproken, in een stad meer rook is dan in een dorp.

Francois Valentijn

Maar wie heeft die uitspraak ooit verzonnen? En waar komt ‘ie vandaan? De oudste vermelding van deze uitdrukking staat in het Woordenboek der Nederlandsche Taal uit 1726. De Dordtse dominee en schrijver François Valentijn (Dordrecht,17 april 1666 – Den Haag, 6 augustus 1727) schreef het boekwerk Oud en Nieuw Oost-Indiën waar hij de uitdrukking gebruikte in de zin:

Het Eiland Onrust, drie mylen van Batavia gelegen, en aldus als onder den rook van deze stad,

François Valentijn werd tweemaal uitgezonden naar ‘de Oost’, oftewel Indonesië en omstreken. Daar schrijf hij zijn boekwerk Oud en Nieuw Oost-Indiën. Het is een zeer uitgebreide beschrijving over de geschiedenis van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Het boekwerk bestaat uit vijf delen, 5.144 bladzijden en 1.050 illustraties.

Zo zie je maar dat een doodnormale uitdrukking een bijzondere oorsprong kan hebben.

Heb je weleens het gevoel gehad dat het in het Regentessenkwartier of Valkenboskwartier warmer is dan op een andere plek in Den Haag? Dat kan kloppen, ook al is de afstand tussen deze plekken niet zo groot. Hoe dat zit, lees je hier.

In de schaduw van de bomen in Zuiderpark is het goed toeven, zeker met een ijsje van een Haagse ijssalon erbij.

Warmste wijken van Den Haag

Toch blijft het hartstikke warm, zeker in bepaalde delen van Den Haag. Via deze kaart zie je welke wijken het warmst zijn. Wat blijkt? Bij de inwoners van het Regentessenkwartier gaat het kwik het meest omhoog. Dat is heel anders in de Vruchtenbuurt of Loosduinen, want in dit gedeelte van Den Haag is het koeler.

Drie graden warmer

Dit komt volgens het KNMI door het zogeheten ‘stedelijk hitte-eiland effect’, waardoor het tot wel drie graden warmer kan zijn in sommige delen van Den Haag. Dit komt volgens het overheidsorgaan doordat er in de ene wijk andere bebouwing is. Het KNMI zegt: “De stad met zijn opeengestapelde huizen en betegelde straten en pleinen warmt sneller op en houdt de warmte veel langer vast. […] In de binnenstad zijn daarnaast auto’s en scooters die voor warmte zorgen.”

Hoe verder weg van het stadscentrum, hoe lager de temperatuur, stelt het KNMI. “Buiten het centrum staan de huizen vaak verder uit elkaar. Ook zijn daar meer bomen en planten die verkoelend werken door schaduw en verdamping.”

Het is zomer, dus tijd voor ijsjes! Wat ons betreft mag je meerdere keren per dag een bezoekje brengen aan een Haagse ijssalon, al krik je het gemiddelde van het aantal ijsjes dan wel op. Maar eh.. hoeveel ijs eet een inwoner gemiddeld?

De een staat het liefst elke dag voor de deur bij Florencia terwijl de ander niet zonder de smaken van het IJskabinet kan. En natuurlijk worden ook veel inwoners blij van een ijsje van de supermarkt. Wat jouw voorkeur ook heeft; zolang je ervan geniet, is het goed!

Aantal ijsjes per inwoner

Goed, terug naar de hoofdvraag. Hoeveel ijsjes eten inwoners gemiddeld? Het antwoord verbaast je misschien, want volgens NOS eten mensen gemiddeld 8 liter ijs per jaar. Uit 1 liter ijs haal je volgens Bio Journaal ongeveer 12 bollen, dus dat komt neer op een totaal van 96 bolletjes. Betekent dit dat iedereen zoveel bolletjes eet? Nee hoor, want sommige inwoners geven de voorkeur aan een stukje ijstaart als toetje of tijdens een verjaardag. Dat valt ook onder de 8 liter per jaar.

Toegegeven: in dit artikel geven we een grof gemiddelde. Alle Nederlanders zijn meegeteld, ongeacht leeftijd, geslacht of andere kenmerken. Het kan dus goed dat jij hier ver boven of ver onder zit. En let op: waterijsjes worden niet meegerekend.

Beter ijs

Het aantal ijsjes dat inwoners eten is flink gestegen, stelt NOS. Volgens de nieuwssite lag het gemiddelde in 2015 nog op 6,5 liter per hoofd van de bevolking. Een van de verklaringen daarvoor is volgens ijssaloneigenaar Hans Kennis dat het ijs simpelweg lekkerder is geworden. Hans zegt tegen NOS: “IJsondernemers worden goed opgeleid. En ijsbereiders gebruiken meer verse ingrediënten, biologische en natuurlijke producten. Dat waarderen mensen.”

Dus: denk jij dat je nog lang niet aan het gemiddelde zit? Tijd voor een bezoekje aan een van de ijssalons in Den Haag!

Het straatbeeld van Den Haag kan gedurende het jaar veranderen. Bijvoorbeeld als er een nieuwe zaak opent. Wil jij graag weten welke winkels en horecatenten in Den Haag nieuw zijn? Meld je dan aan voor de hotspotalert!

Hoe werkt de hotspotalert van indebuurt? Als er een zaak opent in Den Haag schrijft de redactie van indebuurt hier vaak een artikel over. Denk aan een nieuwe horecazaak in het centrum of een nieuwe kledingwinkel aan de rand van de stad. Als jij je aanmeldt voor de hotspotalert krijg je direct een mail als indebuurt er een artikel over schrijft. Hierdoor ben je altijd op de hoogte!

Hotspotalert van indebuurt Den Haag

Om deze mails te krijgen, vul je hieronder je e-mailadres in. Je ontvangt geen bevestiging, maar bent automatisch ingeschreven als je op ‘versturen’ klikt. Vervolgens krijg je een mail als er een artikel over een nieuwe zaak in Den Haag verschijnt.

Waarom aanmelden voor de hotspotalert een goed idee is

• Omdat Den Haag boordevol creatieve ondernemers zit die leuke zaken openen.
• Zodat je weet waar je je volgende etentje kan plannen!
• Om indruk te maken op je vrienden door je grote stadskennis.

Kortom, tijd om je in te schrijven!