Den Haag ligt in de Randstad en dit is waarom

Of je nu in Den Haag woont, in Leeuwarden of Maastricht; ongeveer iedere Nederlander kent de term ‘de Randstad’. En dat de Randstad in het westen van het land ligt, dat weten de meeste mensen ook nog wel, maar… Waar komt de naam Randstad eigenlijk vandaan?

Eerst even een korte opfrisser: de Randstad bestaat sowieso uit de vier grote steden Rotterdam, Den Haag, Amsterdam en Utrecht. Dat is de minimale definitie van de Randstad, maar per onderzoek of onderwerp kan de grootte van de Randstad verschillen.

Regio randstad

Dat komt omdat de Randstad geen echte grens heeft, zoals een provincie of land. Als het bijvoorbeeld gaat over de verkeerssituatie in Nederland, worden Alkmaar, Veenendaal en Breda als grensgemeenten van de Randstad aangegeven, zo is te lezen in dagblad Trouw. Maar als het gaat om andere onderwerpen, bijvoorbeeld de dichtstbevolkte gemeenten in de Randstad, dan worden die steden niet meegenomen. Amersfoort hoort er dan opeens wel bij, net zoals Zoetermeer.

Vorm Randstad

Maar waar komt dan de naam Randstad vandaan? Want het is niet zo dat de steden langs de rand van Nederland lopen. Dat klopt, maar de steden vormen wel een ander soort rand, namelijk rond het Groene Hart. Zoals je op onderstaand kaartje kunt zien, is de vorm van die rand een soort hoefijzer.

Het Groene Hart is het grote groene gebied tussen omringend stedelijk gebied in de Randstad. Globaal betreft het het gebied tussen (met de klok mee) Amsterdam, Hilversum, Utrecht, Culemborg, Gorinchem, Dordrecht, Rotterdam, Zoetermeer, Leiden en de Haarlemmermeer. (bron: plaatsengids.nl)

Naam randstad

Zoals je op de kaart kan zien, vormt de Randstad dus een rand rond het Groene Hart. Dit is goed te zien vanuit de lucht. Het is dan misschien niet zo vreemd dat Albert Plesman, de oprichter van luchtvaartmaatschappij KLM, de term voor het eerst gebruikte. Hij zou de naam verzonnen hebben toen hij op zoek was naar een locatie voor een nationale luchthaven. Hij vloog over Holland en zag vanuit de lucht ‘een ring van steden aan de rand van een groene open ruimte’, aldus een passage uit het onderzoek Veel steden maken nog geen randstad.

Albert Plesman gebruikte de term voor het eerst rond 1930. In de jaren vijftig werd het begrip in overheidspublicaties overgenomen. De Randstad werd aanvankelijk ‘Randstad Holland’ genoemd. In de tweede helft van de twintigste eeuw werd ‘Randstad’ een vast begrip in Nederland, aldus het onderzoek.

Dus ook al behoort Den Haag tot de Randstad: met dit weetje kun je in iedere stad aankomen!